Herbert Fiedler is in 1891 in Leipzig geboren. Tijdens zijn studie aan de Königlichen Kunstakademie in Dresden (op aanbeveling van Liebermann en Trübner) leerde hij George Grosz kennen, met wie hij in 1912 in Berlijn zijn woning en atelier deelde. Maar in 1913 voelde hij zich al aangetrokken tot Parijs, toen het Mekka van de kunst. Daar woonde hij midden in Montmartre, tekende aan de Académie Colarossi en leerde in Café Dôme Jules Pascin, Karl Hofer e.v.a. kennen. Toen brak de Eerste Wereldoorlog uit; Fiedler moest terug naar Duitsland, kwam terecht aan het Oostfront, en raakte gewond. De jaren twintig bracht de jonge kunstenaar in Berlijn door. Het was een moeilijke tijd; Fiedler maakte kennis met kunstenaars als Max Pechstein en Bertolt Brecht; hij verdiende de kost met allerlei baantjes, bijvoorbeeld bij de UFA-filmstudio's, waar hij twee jaar lang werkte als decorschilder en ontwerper van affiches.

In 1934 vertrok hij uit Duitsland, en kwam (met zijn latere vrouw, de Zwitserse schilderes Amrey Balsiger) in Nederland terecht. Maar ook daar ontkwam hij niet aan Nazi-Duitsland: in 1940 brak de oorlog uit. De jaren voor de oorlog woonde hij in het kunstenaarsdorp Laren. Hij ontwikkelde een eigen stijl, die door Nederlandse kunstcritici 'barok expressionistisch' werd genoemd. Hij streefde binnen zijn figuratieve schilderkunst naar grotere abstractie. In het landelijke Laren onstonden vooral landschappen en portretten. Vanaf december 1940 woonde hij in Amsterdam, en in de jaren veertig en vijftig keerde hij weer terug naar de motieven uit Berlijn: de stad en de mensen. Hij was vooral dol op de wereld van het circus: telkens weer schilderde hij clowns, acrobaten en trapezekunstenaars. Deze werken vonden gretig aftrek, en vele zijn inmiddels in particulier bezit, over de hele wereld verspreid, hoofdzakelijk in Nederland en (vermoedelijk) Duitsland. In 1962 overleed Herbert Fiedler aan een hartaanval, midden in de voorbereidingen voor een grote expositie in het Stedelijk Museum te Amsterdam. Verschillende Nederlandse en Duitse musea hebben werken van hem in bezit (o.a. Stedelijk Museum, Amsterdam; Berlinische Galerie, Berlijn; Singer Museum, Laren; Museum der Bildenden Künste, Leipzig). Maar bij het grote publiek is Fiedler vrijwel onbekend gebleven.

In 1981 is de Stichting Herbert Fiedler Project in Amsterdam in het leven geroepen om deze situatie te veranderen. Er is een aantal tentoonstellingen in Nederland georganiseerd. Een deel van het werk zal in het Singer Museum in Laren worden getoond (2000/2001). Het is de bedoeling dat de expositie daarna naar Duitsland reist. Hiervoor worden nog locaties gezocht. Bovendien is een begin gemaakt met het inventariseren van het oeuvre. Dit wordt bemoeilijkt doordat het grootste deel van zijn werk in particulier bezit is. Iedereen die inlichtingen hierover kan geven, wordt verzocht contact op te nemen met de Stichting Herbert Fiedler Project.

Contactadres

Flechtheim in gesprek, 1913, gewassen pentekening, 31 x 24 cm, part. collectie, Amsterdam

Clown, ca. 1955, Gouache, 59 x 37 cm, Singer Museum Laren (bruikleen).